યુદ્ધ વચ્ચે, પીએમની અપીલ પર આખા દેશે ઉપવાસ શરૂ કર્યા, લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીની પુણ્યતિથિ પર વાંચો તેમની સાથે જોડાયેલી રસપ્રદ વાતો

તાશ્કંદ કરાર પછી, શાસ્ત્રીજીએ તેમના ઘરે ભાષણ આપ્યું. આ પછી તે બહુ ખુશ નહોતો. બીજા દિવસે હોટલના રૂમમાંથી તેનો મૃતદેહ મળી આવ્યો. શાસ્ત્રીજીનું મૃત્યુ હજુ પણ એક રહસ્ય છે.

ભારતના બીજા વડા પ્રધાન અને ‘જય જવાન, જય કિસાન’નો નારા આપનાર લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીનું ૧૧ જાન્યુઆરી, ૧૯૬૬ના રોજ અવસાન થયું. પોતાની સ્વચ્છ છબી અને સાદગી માટે જાણીતા શાસ્ત્રીએ પ્રથમ વડા પ્રધાન પંડિત જવાહરલાલ નેહરુના મૃત્યુ પછી 9 જૂન, 1964 ના રોજ વડા પ્રધાનપદ સંભાળ્યું. તેઓ લગભગ ૧૮ મહિના સુધી દેશના વડા પ્રધાન રહ્યા. તેમના નેતૃત્વમાં ભારતે ૧૯૬૫ના યુદ્ધમાં પાકિસ્તાનને કારમી હાર આપી હતી. તાશ્કંદમાં પાકિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ અયુબ ખાન સાથે યુદ્ધ સમાપ્ત કરવાના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી, ૧૧ જાન્યુઆરી ૧૯૬૬ની રાત્રે રહસ્યમય સંજોગોમાં તેમનું મૃત્યુ થયું.

લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીનો કાર્યકાળ ખૂબ જ ટૂંકો હતો, પરંતુ આ સમય દરમિયાન તેમણે પોતાના સરળ સ્વભાવ અને મજબૂત ઇચ્છાશક્તિના આધારે ઘણા ઉદાહરણો રજૂ કર્યા. તેમણે મુશ્કેલ સમયમાં દેશમાં સત્તા સંભાળી અને પડકારોનો હિંમતભેર સામનો કર્યો. અહીં અમે તેમના જીવન સાથે જોડાયેલી કેટલીક રસપ્રદ વાતો જણાવી રહ્યા છીએ.

પીએમની વિનંતી પર આખા દેશે ઉપવાસ શરૂ કર્યા

લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી જૂન ૧૯૬૪ થી જાન્યુઆરી ૧૯૬૬ સુધી ભારતના વડા પ્રધાન હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતમાં અનાજની ભારે અછત હતી. ભારત અનાજ માટે અમેરિકા પર નિર્ભર હતું. દરમિયાન, ૧૯૬૫માં પાકિસ્તાને ભારત પર હુમલો કર્યો. ભારતીય સેનાએ આનો યોગ્ય જવાબ આપ્યો, પરંતુ સૈનિકો માટે ખોરાકની સમસ્યા હતી. આવી સ્થિતિમાં, પ્રધાનમંત્રીએ તમામ દેશવાસીઓને એક ભોજન છોડવાની અપીલ કરી હતી. દેશના લોકોએ પણ આ અપીલ સ્વીકારી. ભારતે યુદ્ધમાં પાકિસ્તાનને યોગ્ય જવાબ આપ્યો અને આગામી વર્ષોમાં ખાદ્યપદાર્થોમાં પણ આત્મનિર્ભર બન્યું.

તાશ્કંદ કરાર પછી શાસ્ત્રીજી નિરાશ થયા હતા.

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના યુદ્ધ દરમિયાન, ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાનના ઘણા વિસ્તારો કબજે કર્યા. આવી સ્થિતિમાં, પાકિસ્તાને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર પાસેથી મદદ માંગી અને યુદ્ધ બંધ થઈ ગયું. આ પછી, સોવિયેત સંઘે બંને દેશોના ટોચના નેતાઓને ઉઝબેકિસ્તાનના તાશ્કંદ બોલાવ્યા. ભારતના વડા પ્રધાન લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી અને પાકિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ જનરલ અયુબ ખાન વચ્ચે અહીં એક કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા હતા. તાશ્કંદ કરારમાં નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે ભારત અને પાકિસ્તાન બળનો ઉપયોગ કરશે નહીં. 25 ફેબ્રુઆરી, 1966 સુધીમાં, બંને દેશોની સેનાઓ સરહદ પર જશે. બંને દેશો વચ્ચે રાજદ્વારી સંબંધો ફરીથી સ્થાપિત થશે અને ભારત હાજીપીર અને તિથવાલના વિસ્તારો પાકિસ્તાનને પરત કરશે.

કરાર પછી, જ્યારે શાસ્ત્રીએ તેમની પુત્રી સાથે વાત કરી, ત્યારે તેમણે કહ્યું કે તે આ કરારથી ખુશ નથી. પાકિસ્તાન હાજીપીર અને થિથવાલ પાછા આપવાનું નહોતું. તેમની પુત્રી સાથે વાત કર્યા પછી, શાસ્ત્રીજીએ કહ્યું હતું કે જે કરાર તેમના પરિવારને પણ પસંદ ન હતો તે બીજાઓને કેવી રીતે ગમશે. આ ઘટનાના બીજા જ દિવસે તેમનો મૃતદેહ મળી આવ્યો હતો.

પોતાના દીકરાનું પ્રમોશન રોકી દીધું

લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીએ પોતાના પુત્રનું પ્રમોશન અટકાવી દીધું હતું. જ્યારે તેઓ વડા પ્રધાન હતા, ત્યારે તેમના પુત્રને અયોગ્ય રીતે પ્રમોશન આપવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે શાસ્ત્રીજીને આ વાતની ખબર પડી, ત્યારે તેઓ પ્રમોશન આપનાર અધિકારી પર ગુસ્સે થયા. તેમણે તરત જ પ્રમોશન પાછું ખેંચવાનો આદેશ જારી કર્યો.

વીઆઈપી કલ્ચરનો વિરોધ

શાસ્ત્રીજી એક સરળ વ્યક્તિ હતા અને આ વાત તેમના દરેક નિર્ણયમાં પ્રતિબિંબિત થતી હતી. ગૃહમંત્રી હતા ત્યારે તેઓ એકવાર કલકત્તા ગયા હતા. પાછા ફરતી વખતે, હું ટ્રાફિકમાં ફસાઈ ગયો અને મને ડર હતો કે મારી ફ્લાઇટ ચૂકી ન જાય. પોલીસ કમિશનર ઇચ્છતા હતા કે સાયરન સાથેના એસ્કોર્ટને મોરચા પર મોકલવામાં આવે. આ ટ્રાફિકમાં જગ્યા બનાવવામાં મદદ કરશે અને તમે સમયસર એરપોર્ટ પહોંચી શકશો. જોકે, શાસ્ત્રીજીએ કહ્યું કે આમ કરવાથી સામાન્ય લોકોને મુશ્કેલી પડશે અને સાયરન વાગતા વાહનને આગળ વધવા દીધું નહીં.

9 વાર જેલ ગયા, જય જવાન-જય કિસાનનો નારો આપ્યો

શાસ્ત્રીજીએ ભારતના પ્રધાનમંત્રી હતા ત્યારે જય જવાન-જય કિસાનનો નારા આપ્યો હતો. શાસ્ત્રીજીના નારાએ દેશને મુશ્કેલ સમયમાં આશા આપી હતી જ્યારે તે ખોરાકની અછત અને પાકિસ્તાન સાથેના યુદ્ધનો સામનો કરી રહ્યો હતો અને દેશ બંને સમસ્યાઓનો મજબૂતીથી સામનો કરવામાં સક્ષમ હતો. આ પહેલા તેઓ દેશની આઝાદી માટે નવ વખત જેલમાં જઈ ચૂક્યા છે. ૧૯૩૦માં ‘મીઠા સત્યાગ્રહ’માં ભાગ લેવા બદલ તેમને અઢી વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. આ પછી, સ્વતંત્રતા ચળવળ દરમિયાન તેઓ એક વર્ષ સુધી જેલમાં રહ્યા. ૧૯૪૨માં ભારત છોડો ચળવળમાં ભાગ લેવા બદલ તેમને ચાર વર્ષ જેલમાં ધકેલી દેવામાં આવ્યા હતા. ૧૯૪૬માં તેમને જેલમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા. સ્વતંત્રતા સંગ્રામ દરમિયાન તેઓ નવ વખત જેલમાં ગયા.